ADHD is een Engelse afkorting die staat voor Attention-Deficit/Hyperactivity disorder. Vertaald als Aandachtstekort/Hyperactief Syndroom. Er bestaan drie types van ADHD: het hyperactieve of over- beweeglijke type, het impulsieve type en het onoplettende type (dit laatste vroeger genaamd ADD). Een combinatie van twee of drie van deze drie types noemt me het gecombineerde type. Op deze website gebruiken we de term ADD nog, omdat iedereen die blijft gebruiken. Hoewel dit strikt wetenschappelijk gezien niet meer klopt.
Het is een stoornis van de zelfcontrole die ontstaat tijdens de (heel vroege) ontwikkeling van de hersenen. Andere ontwikkelingsstoornissen zijn bijvoorbeeld ASS (autisme spectrum stoornis), of dyslexie. Typisch bij ADHD zijn bijvoorbeeld de problemen met aandacht, impulscontrole, activiteitsniveau, motivatie en timemanagement.
ADHD is geen tijdelijk ongemak dat vanzelf verdwijnt, of dat geneest door een pilletje. Men wordt ermee geboren en men zal er ook mee sterven. Al zullen bij een aantal mensen de klachten spontaan verminderen tijdens het opgroeien. Het ontstaat NIET door een slechte opvoeding die men kreeg van de ouders, ook niet door een gebrek aan zelfdiscipline. En het heeft evenmin iets te maken met een goed of een slecht karakter waarover men beschikt. Men krijgt geen ADHD omdat men lui of dom is.
Wetenschappelijk onderzoek toont duidelijk aan dat er sprake is van een tekort in de hersenen (genetisch en/of door hersenschade) die zorgt voor de verstrooidheid, dromerigheid, het vergeten, uitstellen en andere klachten. De meeste kinderen met ADHD onderpresteren op school en tot 50% van de kinderen en jongeren moet minstens een jaar zittenblijven. En dit hoewel ze gemiddeld zelfs iets slimmer zijn dan mensen zonder ADHD. Bij de helft van de mensen zijn er problemen met sociale relaties. En bij een aanzienlijk aantal zijn er bijkomende psychische problemen of is er sprake van verslaving. Zonder behandeling blijft men vaak achter met een gevoel van falen op de grote levensgebieden zoals de opleiding, het werk, de vrije tijd en het gezin.
Bron: Taking charge of ADHD’, Russell A. Barkley, 2020, The Guilford Press, NY
Neen, integendeel. Schattingen lopen uiteen: tussen 20 en 40% van de kinderen met ADHD worden nooit gediagnosticeerd en behandeld. Alle kinderen zijn soms over-beweeglijk, impulsief en onaandachtig. Maar kinderen met ADHD zijn dit veel vaker en in ergere mate. Men schat dat ongeveer 5% van de schoolgaande kinderen ADHD hebben. En dit in alle culturen en over alle etnische groepen ter wereld.
Dat betekent dus ook dat er een groot aantal volwassenen met ADHD nooit een diagnose of behandeling kreeg. Dit brengt naast de persoonlijke ellende ook immense maatschappelijke kosten met zich mee. Kosten aan onder-productiviteit, werkloosheid, extra opleiding, verslavingszorg, ziekenhuiskosten, enz.
Neen, die bestaat niet. Zo’n test bestaat trouwens evenmin voor schizofrenie, alcoholisme, bipolariteit of angststoornissen. Het vereist daardoor een heel goede kennis van ADHD en het vraagt heel veel kennis en ervaring met mentale problemen. Want vele psychische problemen lijken op ADHD (bv borderline, ASS), en komen er vaak mee samen voor.
In tegenstelling tot blindheid of een andere lichamelijke handicap kan men niet rechtstreeks zien of iemand ADHD heeft. Het duurt spijtig genoeg vaak vele jaren, met moeilijkheden, tegenslagen en verkeerde keuzes op allerlei gebieden van het leven, vooraleer iemand zelfs maar een vermoeden krijgt dat hij ADHD heeft.
Wij verrichten al jaren onderzoek naar ADD en ADHD en we hebben heel lange ervaring (ook in psychiatrie) met verwante en erop gelijkende problemen. Zodat we snel tot een correcte diagnosestelling kunnen komen. Wij gebruiken geen tests in ons onderzoek, behalve een vragenlijst.
1. Voelt u zich doorgaans onrustig? (bijvoorbeeld: gejaagd, moeite met stilzitten, friemelen, veel sporten of beweeglijk zijn)
2. Heeft u doorgaans de neiging eerst te doen en dan pas na te denken? (bijvoorbeeld dingen eruit flappen, te veel geld uitgeven, ongeduldig zijn)
3. Heeft u doorgaans concentratieproblemen? (bijvoorbeeld: snel afgeleid zijn, dingen niet afmaken, snel verveeld, vergeetachtig of chaotisch zijn)
Indien het antwoord op vraag 1 en/of 2 en/of 3 ja is:
4. Heeft u dit altijd gehad? (zolang u zich kunt herinneren, of het grootste deel van mijn leven)
Indien het antwoord op vraag 4 ja is, overweeg dan een professioneel onderzoek naar AD(H)D.
ADHD bij volwassenen, diagnostiek en behandeling”, p 213, J.J.Sandra Kooij, Pearson Amsterdam, 2020.
Jan Schrans
Erkenningsnummer: 641104942 jan.schrans@gmail.com
Sabine Vranken
Erkenningsnummer: 692109216 psysabinevranken@gmail.com
Psycholoog VVKP
EersteLijns Psycholoog (ELP)
Gespecialiseerde Psychologische Zorg (GPZ)
Waregemsestraat 80 te Nokere
Zikastraat 126 te Geraardsbergen